Plac zabaw na terenie galerii handlowej

Dzisiejszy plac zabaw to już nie tylko huśtawki, karuzele czy piaskownice. Jego wyposażenie staje się coraz bardziej skomplikowane i wymaga rozbudowanych elementów konstrukcyjnych. Bezpieczne wyposażenie – zamontowane choćby w najbardziej profesjonalny sposób – nie zapewni jednak bezpieczeństwa jego użytkownikom przez cały okres żywotności placu zabaw, jeśli nie będą wykonywane właściwe inspekcje, przeglądy i konserwacje.

Wymogi prawne nakładają na właścicieli i zarządców takich miejsc szereg obowiązków, tj. wykonywanie okresowych inspekcji i przeglądów oraz dokumentowanie ich realizacji (dziennik eksploatacji). Place zabaw stanowią coraz częściej uatrakcyjnienie terenów zewnętrznych nie tylko tkanki miejskiej, ale także galerii handlowych, a nawet budynków biurowych, których właściciele poprzez montaż takich instalacji zwiększają atrakcyjność swoich obiektów dla użytkowników.

Wymogi prawne dotyczące placów zabaw

Place zabaw, a raczej ich wyposażenie, zgodnie z ustawą Prawo Budowlane Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414 są traktowane jako obiekty małej architektury. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego (GINB) w komunikacie z dnia 19.04.2016r zwrócił uwagę, że obiekty małej architektury umieszczone na placach zabaw i w innych miejscach rekreacji m. in. piaskownice, huśtawki, drabinki, karuzele, bramki, urządzenia wspinaczkowe, zjeżdżalnie są również obiektami budowlanymi.

Zgodnie zatem z art. 5 ust.1 ustawy należy je projektować i instalować w sposób zapewniający spełnienie podstawowych wymagań z zakresu bezpieczeństwa konstrukcji, bezpieczeństwa pożarowego, bezpieczeństwa użytkowania, a także odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych.

Jednocześnie, zgodnie z art. 5 ust.2. ustawy, należy je utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia właściwości użytkowych i stanu technicznego urządzeń. Częstotliwość oraz sposób przeprowadzania kontroli obiektów budowlanych małej architektury określa Prawo Budowlane. Dodatkowo, GINB w komunikacie z dnia 04.07.2008 r. określił wymóg stosowania Polskich Norm jako wymagania stawiane urządzeniom na placach zabaw, sposoby ich montażu zapewniające bezpieczne użytkowanie, a także sposoby ich sprawdzania, konserwacji i eksploatacji.

Galerie handlowe oferujące dla swoich klientów takie atrakcje powinny w sposób szczególny zawracać uwagę na wymogi prawne stawiane placom zabaw. Traktując je jako wizytówkę swojego obiektu, priorytetem powinno stać się dla nich wypełnianie tych obowiązków dla zapewnienia pełnego bezpieczeństwa swoich klientów.

Przeglądy placów zabaw

Place zabaw w czasie ich eksploatacji powinny być poddawane trójstopniowej kontroli różniącej się zakresem i częstotliwością jej przeprowadzania. W rocznym planie kontroli powinny być zaplanowane następujące zadania: kontrola przez oględziny (wzrokowa ocena zagrożeń wynikających ze zużycia elementów, urządzeń oraz skutków wandalizmu – wykonywana z częstotliwością co 1-7 dni); kontrola funkcjonalna (szczegółowe sprawdzenie funkcjonowania i stabilności sprzętu – wykonywana z częstotliwością co 3 miesiące); kontrola podstawowa ma ocenić ogólny poziom bezpieczeństwa wyposażenia, stan fundamentów oraz nawierzchni – wykonywana corocznie.

Ponadto, zgodnie z ustawą, place zabaw powinny być również poddawane kontroli technicznej, która powinna się odbywać przynajmniej raz na 5 lat. Z każdego w/w obowiązku należy sporządzić protokół pokontrolny.

Zakres „Przeglądów placów zabaw”

Poszczególne kontrole powinny swoim zakresem obejmować następujące czynności:

• Kontrola przez oględziny: jest to wzrokowa kontrola następujących elementów: czystość palcu (w celu wyeliminowania bieżących niebezpieczeństw tj. potłuczonego szkła i innych niebezpiecznych odpadów), stan nawierzchni amortyzujących, konstrukcji urządzeń służących do zabawy m.in. sprawdzenie czy nie występują ostre krawędzie, połamane części oraz kompletność wyposażenia w tym tabliczka z Regulaminem Placu.
• Kontrola funkcjonalna: polega na szczegółowym sprawdzeniu następujących elementów: kompletność wyposażenia danego obiektu, stan techniczny poszczególnych urządzeń i innych elementów wyposażenia jak mała architektura i ogrodzenie oraz min. prześwity dolnych części urządzeń, stan nawierzchni podłoża, odsłonięte fundamenty, ostre krawędzie, brakujące części, nadmierne zużycie (części ruchomych), stan połączeń skręcanych (w razie konieczności należy je podkręcać), wytrzymałość konstrukcji, ślady rozkładu elementów konstrukcji.
  Kontrola podstawowa: polega na ocenie poziomu bezpieczeństwa – fundamentów i nawierzchni, ewentualnych śladów korozji, wpływu warunków atmosferycznych, a także ocenić zmiany w poziomie bezpieczeństwa na skutek wykonanych napraw. Powinna być przeprowadzona po zimie, w okresie wczesnowiosennym. Wynikiem tej kontroli jest dokument stwierdzający stan sprawności technicznej urządzenia. W czasie tej kontroli może zaistnieć konieczność dokonania odkrycia fundamentów elementów wyposażenia palcu zabaw.
• Kontrola techniczna swoim zakresem powinna obejmować czynności opisane w art. 62 ust. 1 ustawy, tj. sprawdzenie stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia. Kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów, jeżeli takie elementy występują.

Realizacja przeglądów placów zabaw w galeriach handlowych, poza spełnieniem wymogów prawnych, w znaczący sposób podnosi atrakcyjność tych miejsc. Regularne inspekcje wychwytują wszelkie nieprawidłowości, co pozwala na ich szybkie i sprawne usuwanie, a co za tym idzie, zapewnia bezpieczeństwo najmłodszym klientom galerii.

Wymagane uprawnienia

Kontrole przez oględziny oraz kontrole funkcjonalne powinien dokonywać administrator nieruchomości lub osoba przez niego wyznaczona. Osoba ta powinna posiadać podstawową wiedzę z zakresu wymogów Normy PN-EN 1176-7 Wyposażenie placów zabaw. Wytyczne instalowania, sprawdzania, konserwacji i eksploatacji.

Kontrola podstawowa, zgodnie z zaleceniem GINB, powinna być wykonywana podczas corocznych przeglądów budowlanych budynków przez osoby posiadające uprawnienia budowlane.

Kontrola techniczna, zgodnie z w art. 62 ust. 4-5 ustawy, powinna być przeprowadzana przez osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności oraz posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci energetycznych w zakresie instalacji elektrycznych, o ile występują.

Zapewnienie bezpieczeństwa oraz spełnienie wymogów prawnych związanych z eksploatacją i konserwacją placu zabaw wiąże się z koniecznością posiadania uprawnień i specjalistycznej wiedzy z zakresu prawa budowlanego oraz polskich norm. Zasadnym zatem wydaje się powierzenie nadzoru wyspecjalizowanym podmiotom zawodowo świadczącym usługi technicznego utrzymania budynków i ich wyposażenia, takim jak firmy Facility Management.

Piotr Konat, Kierownik Regionalny FBSerwis S.A.