2016-04-27
Nowa ustawa o tzw. f-gazach[1], uchwalona przez Sejm RP w ubiegłym roku nałożyła szereg obowiązków na uczestników rynku obrotu czynnikami chłodniczymi oraz użytkowników urządzeń i instalacji je zawierających. Zmiany weszły w życie od 1 stycznia 2016 r.Nowa ustawa o tzw. f-gazach1, uchwalona przez Sejm RP w ubiegłym roku nałożyła szereg obowiązków na uczestników rynku obrotu czynnikami chłodniczymi oraz użytkowników urządzeń i instalacji je zawierających. Zmiany weszły w życie od 1 stycznia 2016 r.
Ustawa dostosowuje krajowe prawodawstwo do przepisów unijnych, regulujących zagadnienia dotyczące produkcji, importu, sprzedaży oraz użytkowania substancji zubażających warstwę ozonową[2], oraz gazów cieplarnianych[3], obecnie zastąpione przez rozporządzenie z dnia 16 kwietnia 2014 r.[4]
Kim jest operator?
Ustawa o f-gazach wprowadza wiele definicji dla uczestników rynku obrotu czynnikami chłodniczymi. Definiuje między innymi operatora, którym jest każda osoba fizyczna lub prawna sprawująca faktyczną kontrolę nad technicznym działaniem instalacji i urządzeń objętych rozporządzeniem4. W określonych szczególnych sytuacjach państwo członkowskie UE może wyznaczyć właściciela jako podmiot odpowiedzialny za obowiązki operatora. Oznacza to, że operatorem jest właściciel urządzenia lub instalacji, lub podmiot świadczący na jego rzecz faktyczną obsługę instalacji bądź urządzeń, pod warunkiem, że właściciel zawarł z nim stosowną umowę regulującą kwestie dotyczące odpowiedzialności za obsługę urządzeń lub instalacji. Zatem właściciele instalacji lub urządzeń zawierających czynniki chłodnicze, nie chcąc sprawować faktycznej kontroli nad tymi urządzeniami lub instalacjami, winni zawrzeć stosowne umowy z podmiotami prowadzącymi w sposób zawodowy (profesjonalny) działalność polegającą na obsłudze, konserwacji, oraz naprawach tych urządzeń i instalacji.
Obowiązki operatora instalacji
Do podstawowych obowiązków operatora należy rejestracja instalacji i urządzeń w centralnym rejestrze operatorów urządzeń i systemów ochrony przeciwpożarowej (CRO). Zarejestrować należy wszystkie urządzenia i instalacje zawierające czynniki chłodnicze w ilości powyżej 3 kg, licząc tę ilość dla każdej jednostki osobno. Rejestracji tej należało dokonać do dnia 14 marca br. Rejestracja polega na sporządzeniu w elektronicznej bazie karty urządzenia, w której zawarte będą dane dot. rodzaju i ilości czynnika chłodniczego. W karcie należy również podać dane podmiotu obsługującego instalacje lub urządzenia. Karty należy uzupełniać o dane dotyczące czynności dokonywanych przy urządzeniach i instalacjach zwierających czynniki chłodnicze, zwłaszcza o ilościach uzupełnianego czynnika. Kopie kart elektronicznych należy przechowywać w miejscu zainstalowania urządzenia lub instalacji.
Ponadto, operator ma obowiązek stale kontrolować prawidłowość pracy urządzeń i instalacji, rejestrując każdy, nawet najmniejszy, ubytek czynnika chłodniczego. Musi także dokonywać sprawdzania szczelności instalacji. Częstotliwość tych czynności określa ilość czynnika, jednak sprawdzenie szczelności winno być dokonywane nie rzadziej niż raz na rok.
Podmioty wykonujące te czynności powinny posiadać potwierdzone certyfikatem specjalistyczne uprawnienia do obsługi urządzeń i instalacji zawierających czynniki chłodnicze. Certyfikat ten jest nadawany w oparciu o tryb określny ustawą f-gazową.
Konsekwencje prawne
Niespełnienie przez operatorów wymogów określonych w ustawie f-gazowej niesie za sobą szereg konsekwencji, najbardziej dotkliwe to kary finansowe, które w zależności od skali przewinienia, mogą sięgać nawet 10 tyś. złotych za każdy stwierdzony przypadek niezgodności z ustawą.
Warto zatem korzystać z profesjonalnych podmiotów świadczących zawodowo usługi w zakresie obsługi urządzeń i instalacji zawierających czynniki chłodnicze. Kluczowym są ich kompetencje i doświadczenie w pracy z przedmiotowymi urządzeniami i instalacjami. Dedykowana kadra techniczna powinna posiadać właściwe certyfikaty i uprawnienia.
Odpowiednio zaplanowana i wdrożona koncepcja obsługi pozwala właścicielom skupić się na swoich priorytetach biznesowych, pozostawiając aspekt prawidłowej obsługi technicznej swojemu sprawdzonemu partnerowi Facility Management.
Piotr Konat, Kierownik Regionu FBSerwis S.A.
Literatura:
[1] Ustawa o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych, Dz. U. z 2015 r., poz. 881
[2] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1005/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową, Dz. Urz. UE L 286 z 31.10.2009, str. 1, z późn. zm.
[3] Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 842/2006 z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych, Dz. Urz. UE L 161 z 14.06.2006, str. 1 i Dz. Urz. UE L 311 z 21.11.2008, str. 1, z późn. zm.
[4] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 517/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 842/2006
